Қазақстандағы білім беру жүйесі соңғы жылдары түбегейлі реформалар мен ауқымды жаңғырту кезеңіне қадам басуда. Соның ең ауқымды бастамаларының бірі – «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында жүзеге асып жатқан «Келешек мектептері» бағдарламасы, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.
Бұл жоба сапалы, қауіпсіз, инклюзивті және заманауи білім беру кеңістігін құруды мақсат етіп, еліміздегі әлеуметтік теңсіздік пен үш ауысымды оқыту сияқты жүйелі мәселелерді шешуге бағытталған. Осы стратегиялық жобаның аясында Атырау облысында қандай жұмыстар атқарылып жатыр? Бұл бастама өңірдегі білім сапасына қандай серпін береді? Біз осы мақалада бұл сұрақтарға сараптамалық жауап іздейміз.
«Келешек мектептері» – еліміздегі білім беру инфрақұрылымын түбегейлі жаңартуға бағытталған мемлекеттік ауқымды жоба. 2023–2025 жылдар аралығында республика бойынша жалпы 460 мың оқушы орнына арналған 217 мектеп салу көзделген. Бұл – үш ауысымды және апатты мектептер мәселесін шешуге, қала мен ауыл арасындағы білім теңсіздігін жоюға арналған нақты қадам. Жобадағы мектептер дәстүрлі типтік мектептерден көлемі жағынан 15–20%-ға үлкен, ал техникалық жабдықталуы жағынан 4 есеге жоғары. Олар толықтай заманауи стандарттарға сай келіп, оқушыларға сапалы білім ғана емес, жайлы әрі қауіпсіз орта ұсынуға бейімделген.
Атырау облысы – бұл жоба қарқынды жүзеге асырылып жатқан аймақтардың бірі. Мұнайлы өлкеде демографиялық өсім мен урбанизация үдерісі соңғы жылдары ерекше байқалады. Соның салдарынан мектептерде орын тапшылығы өзекті мәселеге айналған болатын. Жаңа бастама осы түйткілді тиімді шешуге мүмкіндік беріп отыр.
2023–2025 жылдар аралығында облыс бойынша 9 мектеп салу жоспарланған, олардың жиынтық сыйымдылығы – 7 800 оқушы орны. Бүгінде соның 3 мектебі 2024 жылы пайдалануға беріліп, 6 білім нысанының құрылысы жүріп жатыр. Бұл – аймақтағы үш ауысымды оқытуды жою және білім беру кеңістігін жаңғырту бағытында нақты жасалып жатқан қадам.
Мысалы, Водников ықшамауданындағы 1 200 орындық мектеп қаңтар айында ашылып, бүгінде толық қуатында жұмыс істеп тұр. Онда 1 170 оқушы білім алып жатыр. Мектеп қазіргі таңда оқу процесінен тыс кезеңде де белсенді қолданыста – жазғы лагерь ұйымдастырылып, балалардың бос уақытын тиімді өткізуіне мүмкіндік жасалған.
Құрылыс жұмыстары қарқынды жүріп жатқан 6 мектептің орналасуы мен сыйымдылығы да маңызды. Олар Атырау қаласындағы Ақсай‑2, Жұлдыз‑2, Жұлдыз‑3 шағынаудандарында, Құлсары қаласында, сондай-ақ Құрманғазы және Ақкөл ауылдарында салынуда. Ауылдық аймақтарды қамту арқылы жоба тек қалада емес, шалғай елді мекендерде де сапалы білім беру ортасын қалыптастыруды мақсат етеді. Бұл өз кезегінде ауыл мен қала арасындағы білім сапасы теңсіздігін жоюда маңызды рөл атқарады.
Жаңа мектептердің басты артықшылықтарының бірі – олардың техникалық жарақтануы мен инфрақұрылымдық мүмкіндіктері. Әрбір мектепте STEM зертханалары, IT-кабинеттер, интерактивті тақталар, физика, химия, биология пәндеріне арналған жабдықталған кабинеттер, спорт және акт залдары, асхана, кітапхана, инклюзивті білім беру бөлмелері қарастырылған.
Сонымен қатар, ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін инклюзивті сыныптар мен ресурс бөлмелері де жасақталған. Бұл – білім берудегі тең мүмкіндіктер қағидатының нақты көрінісі.
Қауіпсіздік те басты назарда: барлық мектептерде бейнебақылау жүйелері орнатылып, олар жедел басқару орталықтарына тікелей қосылған. Бұл оқушылар мен педагогтар үшін қауіпсіз ортаны қамтамасыз етеді.
Жаңа мектептер оқушылар мен мұғалімдерге шабыт сыйлап отыр. Водниковтағы «Келешек мектебі» базасында ашылған робототехника үйірмесі, сурет және тігін шеберханалары, спорттық үйірмелер балалардың шығармашылық қабілетін шыңдауға мүмкіндік береді. Мектеп оқушылары ұлттық мектеп лигасы аясындағы жарыстарда жүлделі орындарға ие болып, облыстың абыройын асқақтатып жүр.
Ұстаздар да бұл өзгерістерге оң көзқараспен қарап отыр. Олардың айтуынша, жаңа ортада оқушылардың өзін-өзі тануға, жеке қабілеттерін ашуға деген мүмкіндігі артып, мотивациясы жоғарылай түсуде. Жаңа мектептер – бұл тек ғимарат емес, бұл – психологиялық тұрғыда қолайлы, эстетикалық жағынан дамытатын және әлеуметтік теңдікке негізделген орта.
Алайда кез келген ауқымды жоба секілді, «Келешек мектептері» де кейбір тәуекелдерсіз емес. Соның ішінде:
Құрылыс сапасын бақылау және мерзімдердің сақталуы – басты сын.
Шалғай ауылдарда педагогикалық кадрлар тапшылығы – мектептің әлеуетін толық іске асыруға кедергі келтіруі мүмкін.
Инновациялық инфрақұрылымды тиімді пайдалану үшін мұғалімдердің біліктілігін арттыру және цифрлық дағдыларын жетілдіру – маңызды міндет.
Бұған қоса, мектептерді тек салу емес, оларды тұрақты басқару, техникалық қызмет көрсету, үздіксіз методикалық қолдау тетіктері де қатар жүруі тиіс.
Қорыта айтқанда, Атырау облысында жүзеге асып жатқан «Келешек мектептері» жобасы – бұл болашаққа жасалған нақты инвестиция. Бұл жоба арқылы мемлекет тек мектеп ғимараттарын тұрғызып қана қоймай, білім беру саласына деген көзқарасты, философияны, әдістемені өзгертіп жатыр. Жаңа мектептер – оқушы мен мұғалімнің, ата-ана мен қоғамның сеніміне ие болатын орта болуы тиіс. Атырау мысалында бұл жобаның әлеуеті жоғары екені көрініп тұр. Егер бастапқы қарқыны мен сапасы сақталса, «Келешек мектептері» тек келешек емес, қазіргі білімнің де қозғаушы күшіне айналмақ.
