Бағасы - арзан, сөзі – маржан

«Сүт сұрай келіп шелегіңді жасырма» демекші сөзіміздің негізгі түйіні газетке жазылу барысына бұрылып келе жатқандығын көзі қарақты оқырман ұғып отырған шығар. Себебі, дәл қазір тұтас ел бойынша «Баспасөз-2023» науқаны жүруде. Бұл орайда, жетпіс жылға жуық тарихы бар аудандық «Қызылқоға» газетінің де алар орны ерекше. Ұзақ жылдан бері аудан халқының айнымас серігіне айналған аудандық басылымның қолдаушысы да жетерлік. Таяуда, Атырау қаласында тұратын жерлесіміз Рауан Сабыров өзінің әкесі атындағы көшеде тұратын 10 үйдің тұрғындарын газетке тегін жаздырса, «Қазбек би» қоры жангелдиндік тұрмысы төмен 10 отбасыға демеушілік көрсетті. Бұл да болса үлкен қолдау, көмек.

Қазіргідей қымбатшылық заманында елдің бәрі кез келген тауардың бірінші бағасын сұрайтындығы белгілі. Бұл орайда, барлық дүние қымбаттап жатқанда оқырман үшін өз бағасын көтермей ұстап тұрған газет екендігін біреу білсе, біреу білмес. Мысалы, аудан халқы үшін «Қызылқоға» газетіне 2023 жылдың алты айына жазылу – 1568-ақ теңге. Бұл соңғы 4-5 жылдан бері өзгермей тұрған баға. Демек, аудандық газеттің сапасы артқанымен, бағасы қолжетімді күйде тұр. Осы мүмкіндікті пайдаланып, тұрғындар газетке тезірек жазылып алғаны қандай ғажап?!

  Түйін

  Іргесін сонау 1953 жылы қалаған аудандық газет бүгінде елмен бірге есейіп, дамып келеді. Талай таланттың тырнақалды туындысын жарыққа шығарып, небір мықты ақын-жазушыларды қанаттандырған аудандық газет келер жылы мерейлі 70 жылдығын атап өткелі отыр. Осы орайда, мерейтой қарсаңында аудан халқы мен округ әкімдері, бөлім, мекеме басшылары «Баспасөз-2023» науқанына атсалысса, ал, қолы ашық атымтай азаматтар тұрмысы төмен отбасыларды газетке жаздырса керемет сыйлық болар еді.

Дулат ҒҰБАЙДУЛЛИН

 Таяуда аудандық ішкі саясат бөлімінің ұйымдастыруымен «Шапағат» қоғамдық қорының теолог маманы Аққу Алшын мен «Жәрдем-Атырау» корпоративтік қорының маманы Вероника Белова Миялы, Мұқыр, Жангелдин ауылдық округтерінің тұрғындары және жоғары сынып оқушыларымен кездесу өткізді.

«Гуглде» жоқтың бәрі бар

Қазір жасы болсын, үлкені болсын бір ақпарат керек болса «Оны табу оңай. «Гуглден» іздей саламын ғой» дейді. Алайда, «Гуглде» іздеген ақпараттың бір емес, бірнеше нұсқасы болатындығын, оның қайсысы дұрыс, қайсысы жалған екендігін біле бермейді.  Ал, газетте кез келген ақпарат әбден пісіп, жетілген күйінде беріледі. Яғни, жұрт газет оқу арқылы «Гуглде» жоқ құндылықтармен қауышады. Тіпті керек десеңіз, әлгі «Гуглдегі» ақпараттың басым бөлігін газет журналистері дайындап, сайтқа салғандығын біреу білсе, біреу біле бермейді. Яғни, сайттағы мақалалар мен ақпараттардың негізгі түпнұсқасы газетке барып тіреледі. Айтпақшы, биолог ғалымдардың зерттеуінше интернетте оқыған ақпарат кітап пен газеттен оқығанға қарағанда тез ұмытылады екен. Себебі, кітап пен газеттің өзіне тән парақтары, баспадан шыққан иісі болады. Беттерін парақтап ашасың, бүкіл зейініңді қойып оқисың. Ал, интернетте бір нәрсені оқып жатып, екіншісіне ауысып кетуің мүмкін. Ол жерде толассыз ақпараттар мен көзіңді арбайтын дүниелер көп. Оқыған нәрсеңді келесі ақпарат басып тастайды. Сондықтан да,  ең қажетті дүниені санаға сіңіру үшін газеттен немесе кітаптан оқыған абзал.

Айтпақшы, қазір «Газет – өткен ғасырдың ақпараттық құралы» дейтіндер бар. Әрине, ешкімнің ауызына қақпақ болмаймыз. Тек сондай пікірдегі адамдар газеттің жаңа заманға сай жасақталған сайты, әлеуметтік желілерде парақшалары бар екендігін білсе дейсің.  Әрине, осындайда кей оқырмандар «Сайт болса, газетті шығарып не керегі бар? Жұрт керегін сайттан оқи салады ғой» деуі мүмкін. Бұл да қате пікір. Себебі, әрқайсысының өзіндік атқаратын міндеті бар. Сайт пен әлеуметтік желідегі парақшалар арқылы жедел ақпараттар халыққа ұсынылса, газетте сол ақпараттар кеңірек қамтылып беріледі. Сондай-ақ, газет өміршеңдігімен де құнды. Әсіресе, сайтпен салыстырғанда газеттің тарих үшін орны бөлек. Мысалы, осыдан 5-6 жыл бұрын қазақ интернетінде «Жақсы.кз» деген сайт болды. Оның журналистері де білікті, өте жақсы мақалалар жарияланып жүрді. Ал, қазір ол сайт жоқ, жабылып қалды. Сайтымен бірге ондағы құнды ақпараттар да өшіп қалған. Ал, оның қасында газеттің тігінділері редакцияда, кітапханаларда, мұрағаттарда сақталады. Демек, мұның өзі газеттің өміршеңдігін көрсетеді.

    Астана қаласында Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевты салтанатты ұлықтау рәсімі өтті. Осылайша Мемлекет басшысы өзінің жеті жылдық қызметіне ресми түрде кірісті.

Қазіргі ақпараттық дәуірде газеттің орнын әлеуметтік желі, кітаптың орнын планшет басып жатқаны жасырын емес. Бұған интернеттің барлық жерде қол жетімді болуы өз әсерін тигізуде. Алайда, бұл дәстүрлі басылымның күні қараң деген сөз емес. Дүние жаңарып, жаңа технология өмірімізге толығымен енген күннің өзінде газет елмен бірге жасай бермек. Себебі, дәстүрлі басылым – тұнған тарих, құнды құжат. Десе де, ел ішінде «Газеттің дәуірі өтті, енді керегі жоқ» деген кертартпа пікір білдіретіндер бар. Осы  орайда, «Газет несімен құнды?» деген сауалға жауап іздеп, аталмыш тақырыпты індете зерттегенді жөн санадық.

 Сауатты болғанға не жетсін?!

Алаш зиялысы Ахмет Байтұрсынұлы «Газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі» деп анықтама беріп кеткені белгілі. Ахаңның дәл бұлай айтатындай жөні бар. Себебі, ол ел бойынша тұңғыш «Қазақ» газетін шығарып, күллі алаштың көзін ашқан ағартушы ғалым. Міне, сол Ахметтердің ізін ала елімізде көптеген газет-журналдар шыға бастады. Солардың бірі де, бірегейі – іргесі 1953 жылы қаланған аудандық «Қызылқоға» газеті. Жетпіс жылға жуық аудан айнасы болып, халыққа қалтқысыз қызмет етіп келе жатқан басылымның оқырманға берері әлі деп көп. Бұл ретте, бүгін тек «Қызылқоға» емес жалпы газет атаулының оқырманға берер  пайдасы мен тәлім-тәрбиесі туралы сөз қозғап көрелік.

«Өзі – бір күндік, сөзі – мың күндік» болатын газет түсінген адамға ақпараттың қайнар көзі және таусылмас құнды қазына. Сондай-ақ, халықты сауаттандырып, көзін ашатын ақпарат құралы. Әсіресе, қазіргідей қазақы сөздің қаймағы бұзылып бара жатқан заманда газет оқу өте қажет. Бұл туралы таяуда белгілі журналист Нұрислам Құспанғали өзінің «Фейсбук» парақшасында «Біз тілді сақтауымыз керек! Бұлай кете берсек, қазақтың сөз өнері тұрмақ, сөйлеуінен айырылып қаламыз» деп мәселе көтерді. Расымен де, қазір әлеуметтік желіде «Нестепватсын?», «Не хауар?», «Норм» деген сынды қате жазудан көз сүрінеді. Көз сүрінген былай тұрсын, дәл осылай жазу әдетке айналып бара жатқандай. Ал, тұрақты түрде газет оқып, рухани сусындап отырған адам бұлай қате жазбайды. Себебі, бір мақала газетке шыққанша бірнеше сүзгіден өтеді. Әр мақаланың үтір, нүктесінен бастап, сөйлемнің дұрыс құралуы, сөздің дұрыс жазылуы, оның газет бетіне орналасуы – бәрі де тексерістен өтіп, оқырманға ең дұрыс нұсқасы жол тартады. Ал, оны оқыған оқырман өмірде де, әлеуметтік желіде де сауатты болары хақ.

Танымал журналист Нұртөре Жүсіп бір сұхбатында «Газетке деген немқұрайлылық тек Қазақстанда ғана өріс алып отыр. Әлемнің кез келген озық мемлекетінде қағаз түріндегі басылымдар тұрақты шығуда. Технология жағынан дамыған Жапонияның өзінде күніге екі рет – таңертең және кешке 9 миллион  тиражбен шығатын газеттер бар. Сол Жапония неге жауып тастамайды газеттерін? Бәрі смартфон арқылы оқи бермей ме? Жоқ! Дамыған елдерде газет оқу мәдениеті қалыптасқан. Олар содан айырылғысы келмейді» деген болатын. Расымен де, қазір сонау Америкада, мына тұрған Түркияда ай, апта емес күн сайын миллиондаған тиражбен газет шығады және олар оқылады. Бұл елдердің қарқынды түрде дамып, өркендеп жатуының құпиясы да осы жерде жатуы мүмкін. Өйткені, газет бар жерде сауаттылық әрі білім мен ғылым болады. Ал, ғылымы бар елдер міндетті түрде дамиды.

«AMANAT» партиясының мүшелері Екібастұз қаласының жылусыз қалған тұрғындарына гуманитарлық көмек жіберді.

     Аудан бойынша осы жылдың 25 қараша-10 желтоқсан аралығында Қызылқоға ауданы көлемінде «Зорлық-зомбылықсыз 16 күн акциясы» өткізілуде. 

   Халықпен тиімді кері байланыс, ашықтық және қолжетімділік прокуратура органдарының маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.