2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры стоматологиялық қызмет көрсету үшін стоматологиялық клиникалармен тікелей келісімшарттар жасай бастады. Бұрын шарт  емханалар арқылы жасалып келді. Бұл пациенттерге әсер ете ме, Қормен жұмыс жасайтын клиникаларды қалай табуға болады, тісті емдеуге жолдама керек пе – осы және өзге де өзекті сұрақтарға «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КеАҚ Атырау облысы бойынша филиалының директоры Байтолла Газизов жауап берді.   

• Биыл МӘМС есебінен стоматологиялық қызмет көрсету бойынша не өзгерді?

Стоматологиялық көмек көрсету процесінде еш өзгеріс жоқ, пациенттер   бұрынғыдай медициналық көмек алады. Тек келісімшартқа отыру әдісі яғни шарт жасасу жағы өзгерді. Бұған дейін стоматологиялық клиникалар өзара шартқа отыру арқылы қосалқы мердігер ретінде медициналық қызмет көрсетсе, 1 қаңтардан бастап Қор көрсетілген қызметтер көлемін бақылап, сапасына мониторинг жасау үшін  тікелей осы клиникалармен шартқа отырды.   Демек енді стоматологиялық клиникалар өздерінің қанша қызмет көрсеткенін және Қормен келісімшарт бойынша қанша қызмет көрсететінін өз бетінше қадағалап отыру керек. Бұрын бұнымен артылған жүктемеге қарамастан пациенттің тіркелген емханасы айналысып келді. Салдарынан пациент алмаған медициналық қызметті алды деп жазатын жағдайлар кездеседі. Қор  сарапшылары бұны мониторинг жасаған кезде медициналық құжаттардан анықтады.

Қазір стоматологиялық көмекті кімдер ала алады? 

МӘМС жүйесіндегі немесе ТМККК шеңберіндегі стоматологиялық қызметтер барлығына емес, халықтың жекелеген әлеуметтік осал санаттарына ғана қолжетімді. Мысалы, жоспарлы стоматологиялық көмекті тек балалар мен жүкті әйелдер ғана ала алады. Қатты ауырсыну кезінде азаматтардың 10 санаты, оның ішінде балалар мен жүкті әйелдер, зейнеткерлер, мүгедектігі бар адамдар және оларға күтім жасайтын жұмыс істемейтін адамдар, оның ішінде мүгедектігі бар немесе бірінші топтағы мүгедектігі бар балалар, әлеуметтік маңызы бар және жұқпалы аурулары бар пациенттер, көп балалы аналар, атаулы әлеуметтік көмек алушылар және басқалар шұғыл көмек ала алады. 

• Стоматологиялық қызметтерді алу кезінде белгілі бір медициналық ұйымға тіркелу маңызды ма және стоматологиялық клиникалар "өз" емханаларына тіркелуді талап ете ала ма?

Жоқ, талап ете алмайды. Қазір біз әлеуметтік желілерде стоматологиялық клиникалардың хабарламаларын көріп отырмыз. Олардың айтуынша, Қор  қаржыландыруды қысқартып, қызметтер шектеулі мөлшерде немесе стоматологиялық клиникада тек белгілі бір емханаға тіркелген азаматтардың санатына ғана көрсетілетін болады. Әйтпесе ақылы негізде көмек алу ұсынылады.  Бұл ақпарат шындыққа жанаспайтынын айту керек.

Бізге осы мәселе бойынша көптеген шағым келіп түсті. Қор оларды қарап,  пациенттердің құқығын қорғау бойынша тиісті шаралар қабылдайды.  

Стоматологиялық қызметтерді алу үшін емханадан жолдама алу керек пе?

Емханадан жолдама керек емес. Ең бастысы, пациент МӘМС немесе ТМККК аясында стоматологиялық көмек алушылардың санаттарының біріне кіруі керек және медициналық көрсеткіштері болуы тиіс. 

• МӘМС есебінен стоматологиялық қызметтерді алу үшін сақтандыру мәртебесі қажет пе?

     Егер медициналық қызмет МӘМС тізіміне кірсе, мысалы жоспарлы медкөмек алу үшін сақтандыру мәртебесі міндетті түрде керек. Егер қызмет ТМККК тізімінде болса, мысалы, қатты ауырсыну болса, онда мәртебе қажет емес және медициналық қызмет тегін көрсетіледі. Пациенттер барлық медициналық қызмет түрлерін тек медициналық көрсеткіштер бойынша ғана ала алады.  

   Сондай-ақ, жоспарлы стоматологиялық көмек алушылар балалар мен жүкті әйелдер екенін атап өткен жөн. Балалар – мемлекет жарна төлейтін азаматтардың бірінші жеңілдік санаты.  Сонымен бірге жұмыс істемейтін жүкті әйелдер де жеңілдік санатына кіреді. 

• МӘМС есебінен қандай стоматологиялық қызметтерді алуға болады?

Негізі көрсетілетін медициналық қызметтердің тізбесі ауқымды. Кәсіби тілмен айтқанда, стоматологиялық клиникалар амбулаториялық деңгейде консультациялық-диагностикалық қызметтер мен манипуляциялар ұсынады. Мұнда пломбалау, тісті жұлу және жансыздандыру қызметтерін алуға болады. 

Сондай-ақ МӘМС аясында жақ-бет аймағының туа біткен патологиясы бар балаларға амбулаториялық деңгейде ортодонтиялық пластина орнатылады. Егер пациенттердің стационарлық жағдайда стоматологиялық көмек алуға көрсеткіштері болса, онда ол ауруларды диагностикалау және емдеу хаттамаларына және Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес көрсетілетін болады (Ескерту: ҚР ДСМ 2016 жылғы 12 желтоқсандағы No 1053 бұйрығы).

• Стоматологиялық клиниканы өздігінен таңдауға бола ма?

Иә, болады. Тек бұл клиника Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының жеткізушісі болып табылатындығын анықтаған жөн. Жеткізушілердің тізімін fms.kz ресми сайтынан көруге болады немесе клиниканың өзінен сұрау керек. 

• Қазір емханаларда стоматологиялық көмек қарастырылған ба және оған кім жүгіне алады?

Тиісті жабдықтары мен мамандары бар емханаларда стоматологиялық көмек алуға болады. Мұнда тек осы емханаға тіркелген азаматтар ғана емес, басқа жерде тіркелген азаматтар да көмек ала алады. Ол үшін тіркеу бөлімі арқылы қабылдауға жазылу керек.

• Егер пациентке МӘМС есебінен стоматологиялық қызмет көрсетуден бас тартса немесе толық көлемде медициналық көмек көрсетілмесе не істеу керек?

Бұл жағдайда сіз осы клиниканың пациенттерді қолдау қызметіне хабарласуыңыз керек немесе Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы немесе 1406  нөмірі арқылы Медициналық сақтандыру қорына хабарласуыңыз керек.

«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КеАҚ

Атырау облысы бойынша филиалы

Телефондар: 87122/556084, 8/7122/ 55 60 92.

Байланыс орталығы – 1406

фото ғаламтордан алынды

    Кәсіби ауру дегеніміз жұмыс орнындағы зиянды факторлардың аз мөлшерде бірақ ұзақ уақыт бойы әсер етуінен еңбеккердің денсаулығының нашарлап, жұмыс қабілетінің төмендеуіне әкелетін аурулар.

   Бұл жұмыс орындарындағы санитариялық-гигиеналық ережелердің дұрыс орындалмауынан, шу, діріл, радиация, жұқпалы аурулардан сақтанбауынан, тағы басқа әсерінен пайда болады. Шаң-тозаңы көп жерде жұмыс істеген адамның өкпесі пневмокониозға (өкпені шаң басу), ал радиоактивті препараттармен жұмыс істейтіндер сәуле ауруына шалдығады. Қатты дірілдейтін аспаптармен ұзақ уақыт жұмыс істеу тамыр неврозына (ангионеврозға) ұшыратады. Мал шарушылығындағы адамдар ауру мал арқылы түйнеме, маңқа, сарып, туляремия ауруын жұқтырып алуы мүмкін. Кәсіптік зиянды әсерлер тек кәсіби ауруларды ғана емес, басқа аурулардың да пайда болуына әкеліп соқтырады. Жұмыс түріне қарай жұмыс күні мерзімін қысқарту, жыл сайын қосымша демалыс беру, жұмыс кезінде үзіліс жасау (15 – 20 минут), санитариялық-эпидемиологиялық шараларды сақтағанда,  техникалық шараларды іске асыру – кәсіби аурулардың санын азайтып, кей жағдайда мүлдем жоюға мүмкіндік береді.

    Жылма жыл міндетті медициналық  қарап-тексеруге жататын адамдардың нысаналы топтары бар.  Оларға: тамақ өнеркәсібі және азық-түлік саудамен айналысатын адамдар,  қоғамдық тамақтану объектілерінің, жолаушыларға қызмет көрсету, білім беру, мектепке дейінгі ұйым, маусымдық сауықтыру, меншік нысанына қарамастан медицина ұйымдарының қызметкерлері, халыққа қызмет көрсету (монша, қонақ үй, шаштараз, косметологиялық салондар, химиялық тазалау, бассейндер, балшықпен емдеу орындары, спорттық-сауықтыру ұйымдары) жұмыскерлері, дәрілік заттарды дайындаумен, сатумен айналысатын дәріхана қызметкерлері, су дайындау, су құбыры желілеріне қызмет көрсететін кәріз бен сумен жабдықтау объектілерінің қызметкерлері, жалпы білім беретін мектептердің, арнаулы орта және жоғары оқу орындарының оқушылары (студенттері) практикадан өту алдында, оқуға түсетін адамдар жатады. Оның маңыздылығы аурудың алдын алу, ерте анықтау болып табылады. Сонымен қатар кәсіби аурулардың алдын алып, анықтауда маңыздылығы зор.

     Кәсіби ауруларды азайту үшін радиоактивті препараттармен, рентген кабинеттерінде, ыстық пештерде, тағы басқа жұмыс жасайтын адамдарды жұмысқа аларда және әрбір 6 – 12 ай сайын жоғарыда көрсетілген бұйрыққа сай денсаулығын медициналық тексеруден өткізіп тұру қажет. Кәсіби ауруларға шалдыққандар әлеуметтік қамсыздандыру тарапынан жеңілдіктермен қамтамасыз етіледі. Ауыл шаруашылығы саласында, өндіріс орындарында, емдеу мекемелерінде рентген аппараттарымен жұмыс жасайтын жұмысшылар арасында жоғарыда аталған аурулар тіркелген жағдайда, санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы органға шұғыл хабарлама беріліп, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 29.10.2020 жылы № ҚР ДСМ-169/2020 бұйрығымен бекітілген «Инфекциялық, паразиттік аурулар және (немесе) улану оқиғаларын, иммундаудан кейінгі қолайсыз көріністерді тіркеу және тергеп-тексеру, есепке алу мен есептілігін жүргізу» қағидаларына сәйкес кәсіби ауруға күдікті тіркелген жұмыс орнына санитариялық-эпидемиологиялық тексеру жүргізіледі. Кәсіби ауруға күдікті ретінде тіркелген науқастың жұмыс орнында ауру тудыратындай шу, діріл, шаң - тозаң, радиоактивті заттар рұқсат етілген шекті нормасынан жоғары болса, мал шаруашылығымен айналысатын кәсіпорындарда инфекциялық аурулар мал арасында тіркеліп,  қоздырғышы табылған жағдайда кәсіпорынның зиянды әсерінен болған кесел деп қорытынды жасалады.

Алтынгүл АЙМҰРАТОВА,

ауданық  санитариялық-эпидемиологиялық бақылау

басқармасының  басшысы    

фото ҚазТАГ-дан алынды       

Жұмыс берушілер қызметкерлері үшін - жалақының 3% мөлшерінде 10 ЕТЖ артық емес немесе 21 мың теңге.

Қызметкерлер, оның ішінде АҚС шарты бойынша жұмыс ітсейтіндер  - табысының 2% 10 ЕТЖ артық емес немесе 14 мың теңге.

Жеке кәсіпкерлер (ЖК)ЕТЖ-ның 1,4 еселенген мөлшерінің 5%-ы немесе 4 900 теңге.

Өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар немесе БЖТ төлеушілер Республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың тұрғындары үшін БЖТ көлемі 1 АЕК құрайды, яғни 3 450 теңге. Қалған елді мекендердің тұрғындары үшін БЖТ көлемі 0,5 АЕК құрайды, яғни 1 725 теңге.

  Дербес Төлеушілер1 ЕТЖ 5% немесе 3 500 теңге.

Мемлекет 15 жеңілдік санатына кіретін азаматтар үшін төлем жасайды.

2023 жылғы 1 қаңтардан бастап азаматтардың жеңілдікті санатындағы 1 адамға жарна мөлшері Мемлекет жарналарын есептеу объектісінің 1,8% - құрайды.

 Бұл мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган айқындайтын ағымдағы қаржы жылының 2 жылының алдындағы орташа айлық жалақы.

«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КеАҚ

Атырау облысы бойынша филиалы

Телефондар: 87122/556084, 8/7122/ 55 60 92.

Байланыс орталығы – 1406

фото https://aikyn.kz/

     Таяуда, ауданға «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» ҚЕАҚ Атырау облысы бойынша филиалының директоры Байтолла Ғазизов бастаған қонақтар арнайы ат басын бұрып,  медициналық сақтандыру жүйесі бойынша тұрғындарға түсінік жұмыстарын жүргізді.

     «Атырау облыстық балалар ауруханасы» ШЖҚ КМК облысымызда 1974 жылдан бермен қарай  балаларға қол жетімді мамандандырылған және жоғары мамандандырылған медициналық көмектер көрсетіп келе жатырған жалғыз көпсалалы медициналық  мекеме болып табылады. Жыл басынан бері Атырау облыстық балалар ауруханасында МӘМС жүйесі бойынша барлығы – 2432 оталар жасалынған, оның ішінде жоспарлы түрде – 705 ота, шұғыл түрде – 1217 оталар жүргізілді.

МӘМС жүйесін енгізу балалар денсаулығы профилактикасына және оларды емдеуге көбірек қаражат бөлуге мүмкіндік берді. Бір бала үшін жұмсалатын денсаулық сақтау жүйесінің шығындары 22 %-ға өсті.
Өздеріңіз білетіндей, 2022 жыл Балалар жылы болып жарияланды. Қазақстандық балалар МӘМС жүйесінде автоматты түрде сақтандырылады.

    1-желтоқсан - Дүниежүзілік ЖИТС-ке қарсы күрес күні. Осыған орай әлемде ақпараттық іс-шаралар, түрлі акциялар өткізіледі. ЖИТС-ке қарсы күресетін қоғамдық ұйымдар күш-жігерін жұмылдырады. Елімізде де бұл күні жыл сайын белгілі бір тақырыпқа арналған іс-шаралар жоспарланған. Биылғы тақырып теңдікке арналмақ. Яғни, акция атауы «Теңдік уақыты!» деп аталады.

Атырау облысының перинаталдық орталығында салмағы 5700 грамм, бойы 64 сантиметр болатын алып бала дүниеге келді.